Fachowcy pracujący na co dzień z drewnem, przede wszystkim cieśle, mają wciąż do czynienia z problemem wykonywania połączeń drewno – drewno. Aby złącze nie obniżyło wytrzymałości drewna, co może być zagrożeniem dla bezpieczeństwa budowli i jej użytkowników, należy je wykonać bardzo precyzyjnie.
Rodzaje połączeń ciesielskich
Tradycja nakazywała łączenie współpracujących ze sobą elementów drewnianych, na przykład w więźbie dachowej, bez użycia gwoździ czy innych dodatkowych materiałów. Tylko odpowiednie nacięcia, bardzo starannie wykonane i obrobione łączyły poszczególne elementy konstrukcji. Czy były skuteczne? Zapewne – dowodem jest wiele starych budynków z więźbą łączoną tradycyjnie, które mają się doskonale i często podczas solnej burzy czy trąby powietrznej nad wsiami unoszą się nowe dachy, natomiast te położone przed wieloma dziesięcioleciami mają się całkiem dobrze i niewzruszone czekają na koniec złej pogody, chroniąc skutecznie użytkowników domu przed niebezpieczeństwem.
Od ułożenie elementów drewnianych względem siebie zależy rodzaj połączenia:
– złącza poprzeczne – łączą dwa drewniane elementy pod kątem,
– złącza wzdłużne poziome lub pionowe – łączą części przedłużając je,
– złącza wrębowe pod kątem, zwane zaciosowymi – wymagają znacznej precyzji oraz użycia dobrze wysuszonego drewna; głębokość zaciosu wylicza się na podstawie skomplikowanych algorytmów; oczywiście mistrzowie sztuki ciesielskiej takich wzorów znać nie muszą – ich doświadczenie i umiejętności są wystarczające dla wykonania idealnych połączeń,
– złącza narożne – często stosowane przy konstruowaniu więźby.
Łączenie wspomagane elementami metalowymi
Współcześnie tradycyjnych połączeń ciesielskich już się nie stosuje na taką skalę jak dawniej. Różne rodzaje metalowych akcesoriów wspomagają cieślów, a efekty użycia owych akcesoriów są bardzo dobre.
Do łączenie podczas prac w drewnie najczęściej używane są:
- Złącza kątowe, czyli winkle; pod kątem prostym łączy się dwa elementy drewniane albo drewno z betonem – zawsze trzeba zadbać o odpowiednią grubość kątownika.
- Złącza płaskie, czyli płytki, blachy, taśmy perforowane; można nabijać je bezpośrednio na krokwie, aby bez dodatkowych łat ułożyć na nich poszycie dachu.
- Wsporniki belek – buty, wieszaki, siodełka przydatne są na przykład podczas mocowania belek do murłat.
- Złącza Gerbera – potrzebne są do połączenia podłużnego dwóch belek o tym samym przekroju uciętych pod kątem 90 stopni.
Oprócz wymienionych niezbędne w pracy cieśli są również: kotwy, wsporniki, złącza czołowe, złącza Z, płytki kolcowe oraz wszelkiego rodzaju wkręty i gwoździe ciesielskie.
