Właściciele domów jednorodzinnych powinni znać podstawowy działania układów znajdujących się w budynku. Mowa tu zwłaszcza o hydraulice. Ogrzewanie oraz instalacja dystrybucji wody pitnej wymagają czasami napraw. Warto więc trochę bliżej poznać zawory kulowe i zrozumieć, jaka może być ich rola w domowych systemach hydraulicznych.
Czym jest zawór kulowy?
Najprościej rzecz biorąc, zawory kulowe to urządzenia służące do regulowania przepływu płynów lub gazu w typowych układach rurociągowych. Najbardziej powszechnie stosuje je się w domowych instalacjach doprowadzających wodę, aczkolwiek znajdują one użytek również w przemyśle lub różnego rodzaju laboratoriach. Wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba szybkiego odcięcia i przywrócenia dopływu danego medium. Takie zawory mogą być jedno i dwukierunkowe, za co odpowiada równomierny docisk kuli wewnątrz urządzenia.
Budowa zaworów kulowych
Tego rodzaju zawory wodne zbudowane są z korpusu, który bardzo często wykonany jest z tworzywa PVC (polichlorek winylu). To solidny materiał, który jest w stanie sprostać standardowemu ciśnieniu wewnątrz instalacji. Poza tym cechuje się dużą odpornością na wysokie temperatury, a nawet żrące substancje chemiczne. W odróżnieniu od układów metalowych zawory kulkowe z tworzyw sztucznych nie oddają mikroelementów do płynu, który obsługują. Zwłaszcza jeśli posiadają stosowne atesty PZH. W każdym razie oprócz korpusu urządzenie składa się również z gniazda, w którym znajduje się obrotowa kula. Zwykle ma wydrążony w środku otwór (przelot), który przepuszcza wodę, jeśli zawór jest otwarty. Gdy jednak zostanie on zamknięty, kula zakryje gniazdo i zablokuje przepływ wody. Do kontroli procesu służy oczywiście dźwignia ręczna.
Zawory wodne z siłownikiem
W standardowych sytuacjach do zamknięcia zaworu wymagana jest interwencja manualna. Istnieje jednak możliwość zakupu urządzenia z siłownikiem elektrycznym bądź pneumatycznym. Oba rozwiązania pozwalają na zautomatyzowanie procesów „zamknij/otwórz”. Po podłączeniu do komputera sterującego siłownik będzie regulował przepływ według danych ustawień. Tego typu zawory kulowe można znaleźć choćby w nowoczesnych instalacjach grzewczych, gdzie piec sam manipuluje wajchą, jeśli przychodzi pora skierowania ciepła w stronę zbiornika z wodą użytkową. To oczywiście tylko przykład, niemniej dobrze obrazuje możliwość zastosowania zautomatyzowanych systemów sterujących.
Poza tym siłowniki mogą zareagować w przypadku wyższej niż zwykle wielkości strumienia przepływu. To może znacząco zintensyfikować ciśnienie w instalacji domowej, która ma w końcu pewne ograniczenia. Zautomatyzowane zawory odcinające pełnią więc funkcję zabezpieczającą. Dzięki nim można zapobiec poważnej awarii. Stan samego urządzenia pokazują zaś diody LED. Oczywiście całość została zbudowana z materiałów odpornych na korozję, więc długotrwała funkcjonalność w instalacji wodnej jest dzięki temu zapewniona. Mimo to wewnątrz siłownika znajduje się jeszcze specjalna grzałka. Służy do regulacji temperatury w celu uniknięcia kondensacji wilgoci, która jest najczęstszą przyczyną awarii elektryki w piwnicy lub pomieszczeniach o charakterze gospodarczym. A jeśli zdarzy się tak, że siłownik zawiedzie – tryb manualnej obsługi zaworu jest zawsze do dyspozycji. Oznacza to, że można kontrolować hydraulikę również wtedy, gdy w domu zabraknie prądu.
Nowoczesne zawory kulowe z tworzyw sztucznych to bardzo praktyczne urządzenia. Warto się na nie zdecydować, jeśli planuje się remont przestarzałej instalacji. Doprawdy trudno o lepsze rozwiązanie dla domowej hydrauliki.
